Nghi Thức Bưng Quả Trong Đám Cưới: Truyền Thống và Ý Nghĩa

Hình thức bưng quả trong đám cưới

Bưng quả trong đám cưới là một nét đẹp truyền thống không thể thiếu của người Việt, đặc biệt trong các nghi thức cưới hỏi hiện đại. Quá trình bưng quả đòi hỏi sự chuẩn bị chu đáo và tỉ mỉ, từ số lượng, chất lượng lễ vật đến việc lựa chọn người bưng quả sao cho hoàn hảo. Để mọi việc diễn ra suôn sẻ, cả hai bên gia đình cần bàn bạc và thống nhất rõ ràng về các lễ vật.

Sau khi thống nhất các lễ vật, nhà trai sẽ chuẩn bị và đến ngày cưới, đội bưng quả của nhà trai sẽ mang lễ sang nhà gái. Nhà gái cũng sẽ bố trí một đội hình nhận quả tương ứng với số thành viên bên nhà trai. Thành viên trong đội bưng quả thường là nam thanh nữ tú, khi trao lễ sẽ cùng mang vào nhà, sau đó tiến hành các nghi thức cưới truyền thống như lễ gia tiên, lạy cha mẹ hai bên. Sau khi nghi lễ kết thúc, nhà gái sẽ chia lại một phần lễ vật cho nhà trai mang về, thể hiện sự gắn kết và tôn trọng lẫn nhau giữa hai gia đình.

Số lượng người trong đội bưng quả phụ thuộc vào số mâm lễ mà nhà gái yêu cầu, thường là số lẻ như 5, 7, 9 mâm và ở những gia đình có điều kiện có thể lên đến 11 mâm. Theo phong tục, người bưng quả thường là người chưa lập gia đình và có độ tuổi tương đồng với cô dâu, chú rể. Đội bưng quả có thể là người thân, bạn bè thân thiết hoặc thậm chí có thể thuê dịch vụ.

Về trang phục, tùy vào phong cách mà hai bên gia đình mong muốn, đội bưng quả có thể mặc áo dài truyền thống hoặc trang phục hiện đại như vest cho nam và váy cho nữ. Cô dâu và chú rể cũng thường chọn trang phục đồng bộ với hai đội nhưng nổi bật hơn để tránh bị lu mờ trong ngày trọng đại.

Trang điểm cũng cần nhẹ nhàng, tự nhiên để tôn lên sự tươi tắn, rạng rỡ của cô dâu chú rể, đồng thời không làm lu mờ họ trong buổi lễ. Đội bưng quả nhà trai có thể trang điểm nhẹ hoặc không cần trang điểm nếu không muốn.

Tục trao duyên

Nghi lễ trao duyên diễn ra giữa đội bưng quả của hai nhà, khi họ trao nhau những bao lì xì đã được chuẩn bị trước. Số tiền trong bao mang tính tượng trưng và là sự thống nhất từ trước giữa hai gia đình. Nghi lễ này còn gọi là “trao duyên” hoặc “lại duyên”, nhằm giúp những người bưng quả giữ lại duyên lành của mình, không bị ảnh hưởng đến việc tìm ý trung nhân trong tương lai. Đây cũng là lời cảm ơn của cô dâu, chú rể gửi tới những người đã giúp đỡ họ trong ngày cưới.

Chuẩn bị mâm quả

Mâm quả cưới thể hiện lòng thành của nhà trai dành cho nhà gái và sự biết ơn công lao nuôi dưỡng của cha mẹ cô dâu. Ở mỗi vùng miền, mâm quả được chuẩn bị theo phong tục riêng. Trước ngày cưới, hai gia đình sẽ cùng bàn bạc về số lượng và lễ vật trong mâm quả.

Miền Bắc: Số lượng mâm quả phải là số lẻ, như 3, 5, 7 hoặc 9 mâm. Lễ vật trong mâm thường có số chẵn, biểu trưng cho sự đủ đôi đủ cặp của vợ chồng. Các lễ vật thường gồm trầu cau, trà, rượu, bánh cốm, trái cây, bánh phu thê.
Miền Trung: Mâm quả ở đây thường không quá cầu kỳ, tập trung vào những lễ vật cần thiết như trầu cau, trà, rượu, bánh phu thê và cặp nến cưới. Đặc biệt, số lượng cau là 105 quả, biểu trưng cho hạnh phúc trăm năm.
Miền Nam: Số lượng mâm quả thường là số chẵn như 4, 6, 8 hoặc 10, trong đó số 6 được ưu tiên vì mang ý nghĩa tài lộc, may mắn. Đặc biệt, nhà trai sẽ chuẩn bị thêm áo dài và đôi bông tai cưới tặng cô dâu, thể hiện sự quan tâm từ mẹ chồng.

Quy trình bưng quả trong lễ hỏi

Nhà trai và nhà gái sẽ thống nhất số mâm quả và lễ vật từ trước. Đến ngày lành, nhà trai sẽ mang mâm quả đến nhà gái, đi đầu là những người có vị trí quan trọng trong gia đình, tiếp theo là chú rể và đội bưng quả. Sau khi trao lễ và hoàn tất nghi thức lại duyên, mẹ cô dâu và mẹ chú rể sẽ mở mâm quả.

Sau đó, cô dâu sẽ ra mắt hai bên gia đình và tiến hành lễ gia tiên. Mẹ cô dâu sẽ bày lễ vật lên bàn thờ gia tiên, thắp hương để cầu mong sự chứng giám từ tổ tiên. Cuối cùng, hai bên gia đình sẽ bàn bạc về lễ cưới và các thủ tục khác. Nhà gái sẽ lại quả, tức là chia lại một phần lễ vật cho nhà trai mang về, với số lượng chẵn và không dùng dao kéo để cắt lễ vật.

Dù hiện nay có nhiều dịch vụ bưng quả tiện lợi, nghi thức bưng quả vẫn là một nét đẹp truyền thống, mang ý nghĩa sâu sắc trong văn hóa cưới hỏi của người Việt.

———————————————–